Vật liệu X12CrMoS17
Vật liệu X12CrMoS17 là gì?
Vật liệu X12CrMoS17 là một loại thép không gỉ martensitic cải tiến, chứa khoảng 12–14% crôm kết hợp với molypden (Mo) và lưu huỳnh (S) nhằm tăng khả năng chống ăn mòn, cải thiện khả năng cắt gọt và gia công cơ khí. Đây là một biến thể cao cấp hơn của thép X12Cr13, thường được sử dụng trong những ứng dụng vừa cần độ cứng và khả năng chịu mài mòn, vừa yêu cầu tính chống ăn mòn trong môi trường có tính ăn mòn cao hơn, đặc biệt là môi trường chứa clo hoặc axit yếu.
Trong tiêu chuẩn quốc tế, X12CrMoS17 thường được so sánh với mác AISI 420F hoặc 1.4104 theo DIN EN 10088. Đây là loại thép phổ biến trong sản xuất các chi tiết cơ khí chính xác, van, trục bơm, phụ kiện ngành dầu khí và các chi tiết làm việc trong môi trường ẩm ướt.
Thành phần hóa học của vật liệu X12CrMoS17
- Carbon (C): 0.08 – 0.15%
- Chromium (Cr): 12.5 – 14.5%
- Molybdenum (Mo): 0.2 – 0.6%
- Mangan (Mn): ≤ 1.0%
- Silic (Si): ≤ 1.0%
- Lưu huỳnh (S): 0.15 – 0.35%
- Phốt pho (P): ≤ 0.04%
- Sắt (Fe): Còn lại
Thành phần này giúp thép X12CrMoS17 đạt được:
- Mo → tăng khả năng chống ăn mòn trong dung dịch clorua và môi trường axit yếu.
- S → cải thiện tính gia công cắt gọt, giảm mài mòn dao cụ khi tiện, phay, khoan.
Tính chất cơ lý của vật liệu X12CrMoS17
- Khối lượng riêng: 7.70 g/cm³
- Độ cứng (HB): ~200 HB (trạng thái ủ)
- Độ cứng (HRC): 45 – 52 HRC (sau tôi và ram thấp)
- Giới hạn bền kéo (UTS): 650 – 850 MPa
- Giới hạn chảy: 400 – 600 MPa
- Độ dãn dài: 15 – 18%
- Mô đun đàn hồi: ~210 GPa
- Nhiệt độ làm việc tối đa: 450°C
So với thép X12Cr13, vật liệu X12CrMoS17 có khả năng gia công cơ khí dễ dàng hơn và chống ăn mòn tốt hơn nhờ có Mo và S.
Ưu điểm của vật liệu X12CrMoS17
- Khả năng chống ăn mòn tốt hơn thép martensitic thông thường nhờ hàm lượng Mo.
- Gia công cắt gọt dễ dàng do có thêm S, giảm mài mòn dao cụ.
- Độ cứng và độ bền cơ học cao sau khi nhiệt luyện.
- Chịu mài mòn tốt, phù hợp cho các chi tiết tiếp xúc ma sát.
- Độ ổn định tốt trong môi trường hơi nước, dầu, dung dịch muối loãng.
Nhược điểm của vật liệu X12CrMoS17
- Độ dai va đập không cao, dễ gãy trong tải trọng động mạnh.
- Khả năng hàn kém do có S, cần xử lý nhiệt trước và sau hàn.
- Không chống ăn mòn mạnh bằng thép austenitic như 304 hoặc 316.
- Độ dẻo thấp hơn so với thép ferritic hoặc austenitic.
Quy trình nhiệt luyện của vật liệu X12CrMoS17
- Ủ (Annealing):
- Nhiệt độ: 750 – 800°C
- Làm nguội chậm trong lò.
- Mục đích: tăng khả năng gia công cơ khí.
- Tôi (Quenching):
- Nhiệt độ: 950 – 1050°C
- Làm nguội nhanh trong dầu hoặc không khí.
- Mục đích: tăng độ cứng.
- Ram (Tempering):
- Nhiệt độ: 200 – 300°C
- Mục đích: giảm giòn, cân bằng độ cứng và độ dai.
Gia công cơ khí của vật liệu X12CrMoS17
- Tiện, phay, khoan: dễ gia công nhờ có lưu huỳnh, giảm mài mòn dao cụ.
- Mài: dễ mài sắc, phù hợp chế tạo dao, kéo, dụng cụ cắt.
- Hàn: khó hàn, cần gia nhiệt trước 200–300°C và ram sau hàn.
Ứng dụng của vật liệu X12CrMoS17
Vật liệu này thường được ứng dụng trong:
- Ngành cơ khí: trục, bu lông, bánh răng, ổ trục.
- Ngành năng lượng: cánh bơm, trục tuabin, chi tiết máy phát điện.
- Ngành dầu khí: van, phụ kiện đường ống, thiết bị bơm.
- Ngành dụng cụ: dao kéo, dao mổ, dụng cụ cắt gọt.
- Ngành ô tô: chi tiết động cơ, vòng bi, trục truyền động.
Kết luận
Vật liệu X12CrMoS17 là loại thép không gỉ martensitic cải tiến, có khả năng chống ăn mòn tốt hơn nhờ Mo, dễ gia công hơn nhờ S và vẫn giữ được độ cứng cao sau nhiệt luyện. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các chi tiết cơ khí, dụng cụ và thiết bị công nghiệp làm việc trong môi trường ẩm ướt, có hơi nước hoặc dung dịch clorua loãng.
CÔNG TY TNHH MTV VẬT LIỆU TITAN
Chuyên cung cấp thép hợp kim chế tạo: 2322, 34CrNiMo6, 42CrMo4, 40Cr, SKD11, P20…
Cắt lẻ theo yêu cầu, hỗ trợ gia công CNC và có đầy đủ chứng chỉ CO-CQ.
Địa chỉ: 133/14/5 Bình Thành, P. Bình Hưng Hòa B, Q. Bình Tân, TP.HCM
Hotline: 0909 246 316
Website: www.vatlieucokhi.net
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Họ và Tên | Nguyễn Đức Bốn |
Số điện thoại - Zalo | 0909.246.316 |
vatlieucokhi.net@gmail.com | |
Website: | vatlieucokhi.net |