Đồng CuAl9Ni3Fe2
Đồng CuAl9Ni3Fe2 là một loại hợp kim đồng nhôm niken sắt (thuộc nhóm Aluminium Bronze) được phát triển để kết hợp ưu điểm độ bền cơ học cao, khả năng chống ăn mòn xuất sắc và dễ gia công. Trong nhóm đồng nhôm, CuAl9Ni3Fe2 là một trong những mác được sử dụng phổ biến nhất, nhờ tỷ lệ nhôm và niken vừa phải, phù hợp nhiều ứng dụng công nghiệp, hàng hải, cơ khí chế tạo và hệ thống truyền động chịu tải trọng lớn.
Theo tiêu chuẩn EN 1982, hợp kim này thường được định danh CuAl9Ni3Fe2-C, có thể tìm thấy trong các bảng tiêu chuẩn quốc tế như ASTM B148 và DIN 1709.
Thành phần hóa học của Đồng CuAl9Ni3Fe2
Nguyên tố | Hàm lượng (%) |
---|---|
Đồng (Cu) | ~83 – 87 |
Nhôm (Al) | ~8 – 10 |
Niken (Ni) | ~2,5 – 3,5 |
Sắt (Fe) | ~1,5 – 2,5 |
Mangan (Mn) | ≤ 1,0 |
Silic (Si) | ≤ 0,1 |
Tạp chất khác | ≤ 0,2 |
Vai trò các nguyên tố:
✅ Nhôm: Tạo lớp màng oxit mỏng bền vững, giúp chống ăn mòn.
✅ Niken: Nâng cao độ dẻo, cải thiện tính chống oxy hóa, tăng khả năng chịu nhiệt.
✅ Sắt: Làm cứng nền kim loại, tăng độ bền kéo và khả năng chịu tải trọng.
✅ Mangan: Ổn định tổ chức kim loại, hỗ trợ gia công.
Tính chất cơ lý của Đồng CuAl9Ni3Fe2
Hợp kim này có sự cân bằng tốt giữa độ bền và độ dẻo:
Tính chất | Giá trị điển hình |
---|---|
Độ bền kéo | 500 – 700 MPa |
Giới hạn chảy | 250 – 350 MPa |
Độ giãn dài | 10 – 20% |
Độ cứng Brinell | 150 – 190 HB |
Tỷ trọng | ~7,6 – 7,7 g/cm³ |
Dẫn điện | ~6 – 10% IACS |
Dẫn nhiệt | ~45 – 55 W/m·K |
Nhiệt độ làm việc liên tục | ~300 °C |
Đặc điểm nổi bật:
✅ Độ bền cơ học cao hơn nhiều so với đồng đỏ và đồng thau.
✅ Duy trì cơ tính tốt ngay cả khi làm việc ở nhiệt độ cao.
✅ Khả năng chống mài mòn rất tốt.
Ưu điểm của Đồng CuAl9Ni3Fe2
✅ Khả năng chống ăn mòn vượt trội: Nhờ lớp màng oxit tự bảo vệ, hợp kim này kháng được nước biển, hơi muối và nhiều hóa chất nhẹ.
✅ Độ bền cơ học tốt: Chịu được tải trọng va đập lớn.
✅ Chống mài mòn xuất sắc: Phù hợp chi tiết quay, bạc lót, trục truyền động.
✅ Duy trì độ ổn định kích thước: Ngay cả khi làm việc liên tục trong môi trường nhiệt độ cao.
✅ Khả năng chống bám sinh vật biển: Giúp giảm chi phí bảo trì thiết bị tàu biển, giàn khoan.
✅ Dễ gia công hơn các mác có hàm lượng niken, sắt cao hơn: Chi phí sản xuất và gia công hợp lý.
Nhược điểm của Đồng CuAl9Ni3Fe2
❌ Độ dẫn điện thấp (~6–10% IACS): Không thích hợp làm vật liệu dẫn điện.
❌ Độ cứng cao hơn đồng đỏ: Cần dụng cụ cắt chuyên dụng (dao carbide) và chế độ gia công phù hợp.
❌ Giá thành cao hơn đồng thau tiêu chuẩn: Do thành phần hợp kim phức tạp hơn.
❌ Nếu không bảo quản khô ráo, bề mặt dễ xỉn màu: Dù không ảnh hưởng chất lượng.
Ứng dụng của Đồng CuAl9Ni3Fe2
Nhờ sự kết hợp tối ưu giữa tính cơ học và khả năng chống ăn mòn, hợp kim này được ứng dụng rất rộng rãi:
🔹 Ngành hàng hải – đóng tàu:
-
Cánh bơm, chân vịt, ổ trục tàu biển.
-
Phụ kiện van, vỏ van và ống hút nước biển.
🔹 Công nghiệp dầu khí:
-
Chi tiết máy bơm, trục quay, vòng bi chịu ăn mòn.
-
Linh kiện thiết bị khai thác ngoài khơi.
🔹 Cơ khí chế tạo:
-
Bánh răng, bạc lót, đĩa ma sát.
-
Trục và chi tiết chịu ma sát lớn.
🔹 Ngành năng lượng thủy điện:
-
Bạc lót trục turbine.
-
Hệ thống van áp suất cao.
🔹 Quốc phòng – công nghiệp nặng:
-
Chi tiết khí tài, xe đặc chủng.
Hướng dẫn gia công và bảo quản
Gia công:
-
Đúc: Dễ đúc, ít khuyết tật rỗ khí.
-
Gia công cơ khí: Dùng dao carbide, tốc độ cắt trung bình, luôn có dầu làm mát.
-
Hàn: Có thể hàn TIG, MIG, bảo vệ khí trơ (argon).
-
Ủ giảm ứng suất: Khoảng 600 – 650 °C.
Bảo quản:
-
Để nơi khô ráo, tránh bụi và hơi muối.
-
Bọc kín bằng giấy dầu hoặc màng PE khi chưa sử dụng.
-
Vệ sinh bề mặt trước khi hàn, gia công.
Kết luận
Đồng CuAl9Ni3Fe2 là giải pháp hoàn hảo cho các ứng dụng yêu cầu độ bền cao, khả năng chống ăn mòn ưu việt và tuổi thọ lâu dài, đặc biệt trong ngành hàng hải, dầu khí, cơ khí chế tạo và năng lượng.
Nếu bạn đang cần vật liệu vừa mạnh mẽ vừa bền vững, CuAl9Ni3Fe2 chính là lựa chọn đáng tin cậy.
CÔNG TY TNHH MTV VẬT LIỆU TITAN
Chuyên cung cấp Đồng CuAl9Ni3Fe2, CuAl10Ni5Fe4, CuAl11Fe6Ni6 và nhiều hợp kim đồng kỹ thuật cao, phục vụ đóng tàu, dầu khí, năng lượng và cơ khí chế tạo.
Địa chỉ: 133/14/5 Bình Thành, P. Bình Hưng Hòa B, Q. Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh (TPHCM)
Hotline: 0909 246 316
Website: www.vatlieucokhi.net
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Họ và Tên
Nguyễn Đức Bốn
Số điện thoại - Zalo
0909.246.316
Mail
vatlieucokhi.net@gmail.com
Website:
vatlieucokhi.net