Thép Inox Martensitic Z12C13
Thép Inox Martensitic Z12C13 là gì?
Thép Inox Martensitic Z12C13 là một loại thép không gỉ martensitic tiêu chuẩn của Pháp, được định danh trong tiêu chuẩn NF A35-572. Mác thép này có hàm lượng carbon và crom cân đối, với khoảng 0.12% carbon và ~13% crom, tạo ra sự kết hợp hài hòa giữa khả năng chịu mài mòn, độ cứng cao sau nhiệt luyện và chống ăn mòn khá tốt trong điều kiện sử dụng thông thường.
Tên gọi “Z12C13” được giải nghĩa như sau:
- Z = thép không gỉ (inox)
- 12 = ~0.12% carbon
- C = carbon
- 13 = ~13% crom
Nhờ tổ chức martensitic được hình thành khi tôi, thép Z12C13 được sử dụng phổ biến trong dao kéo, dụng cụ y tế, chi tiết máy chịu mài mòn vừa phải và các ứng dụng yêu cầu độ cứng cao đi kèm khả năng chống gỉ tương đối.
Thành phần hóa học của Thép Inox Martensitic Z12C13
Thành phần | Hàm lượng (%) |
---|---|
Carbon (C) | 0.10 – 0.16 |
Chromium (Cr) | 12.0 – 14.0 |
Manganese (Mn) | ≤ 1.00 |
Silicon (Si) | ≤ 1.00 |
Phosphorus (P) | ≤ 0.040 |
Sulfur (S) | ≤ 0.030 |
Carbon vừa phải (~0.12%) giúp đạt độ cứng cao sau tôi luyện nhưng vẫn đảm bảo độ dẻo nhất định, ít giòn hơn so với thép hàm lượng carbon cao như Z6C13 (~0.4% C).
Tính chất cơ lý của Thép Inox Martensitic Z12C13
- Độ cứng sau tôi và ram: ~46 – 52 HRC
- Độ bền kéo: ~700 – 900 MPa
- Độ giãn dài: ~12 – 16%
- Tỷ trọng: ~7.70 g/cm³
- Tính từ: Có – hút nam châm mạnh
- Khả năng gia công: Tốt ở trạng thái ủ
- Khả năng đánh bóng: Rất tốt, sáng bóng
- Khả năng hàn: Kém – dễ nứt khi hàn nếu không kiểm soát nhiệt
So với X20Cr13 (~0.2% C), Z12C13 có độ cứng thấp hơn chút nhưng gia công dễ hơn và ít giòn hơn khi ram đúng cách.
Ưu điểm của Thép Inox Martensitic Z12C13
✅ Độ cứng cao (~50 HRC) sau tôi luyện, duy trì lưỡi bén tốt
✅ Chống ăn mòn tốt hơn thép cacbon thông thường
✅ Gia công cơ khí khá thuận lợi khi chưa tôi
✅ Bề mặt dễ đánh bóng đạt độ sáng cao
✅ Chi phí thấp hơn inox austenitic như 304, 316
Nhược điểm của Thép Inox Martensitic Z12C13
❌ Không phù hợp môi trường axit mạnh hoặc nước biển
❌ Tính hàn kém, dễ nứt vùng ảnh hưởng nhiệt
❌ Độ dai thấp hơn inox austenitic
❌ Chống ăn mòn trung bình – cần bảo trì định kỳ khi dùng trong điều kiện ẩm
Ứng dụng của Thép Inox Martensitic Z12C13
Với độ cứng – độ bền mài mòn – khả năng gia công tốt, Z12C13 được dùng rộng rãi trong:
- Dao kéo gia dụng và công nghiệp: Dao bếp, kéo cắt, dao mổ
- Dụng cụ y tế và thiết bị phẫu thuật thông thường
- Lưỡi dao công nghiệp, lưỡi cắt giấy, dao cạo
- Trục quay, bạc lót chịu mài mòn trung bình
- Phụ kiện nội thất sáng bóng: Tay nắm, bản lề
- Chi tiết cơ khí đòi hỏi độ chính xác và độ cứng cao
Quy trình nhiệt luyện tiêu chuẩn
Để đạt độ cứng và độ bền tối ưu, Z12C13 được xử lý theo quy trình:
- Ủ mềm (Annealing):
- Nhiệt độ: ~750 – 800 °C
- Làm nguội chậm trong lò
- Tôi (Quenching):
- Nhiệt độ: ~980 – 1050 °C
- Làm nguội nhanh bằng dầu hoặc không khí áp suất cao
- Ram (Tempering):
- Nhiệt độ: ~200 – 350 °C
- Làm nguội không khí để giảm giòn và ổn định tổ chức martensitic
So sánh Z12C13 với các inox martensitic khác
Tính chất | X20Cr13 (AISI 420) | Z12C13 | Z6C13 |
---|---|---|---|
Hàm lượng Carbon | ~0.20% | ~0.12% | ~0.40% |
Hàm lượng Crom | ~13% | ~13% | ~13% |
Độ cứng tối đa | ~54 HRC | ~52 HRC | ~58 HRC |
Chống ăn mòn | Trung bình | Trung bình | Trung bình |
Khả năng gia công | Trung bình | Tốt | Trung bình |
Tính hàn | Rất kém | Kém | Rất kém |
Z12C13 giữ cân bằng giữa độ cứng – khả năng gia công – độ dai, phù hợp các sản phẩm cần cứng chắc nhưng không quá giòn.
Kết luận
Thép Inox Martensitic Z12C13 là lựa chọn lý tưởng khi bạn cần:
✅ Độ cứng cao (~50 HRC), lưỡi dao bền sắc
✅ Chống ăn mòn ổn định trong môi trường thông thường
✅ Gia công dễ ở trạng thái ủ
✅ Chi phí kinh tế, dễ tìm hàng
Nếu bạn sản xuất dao kéo, dụng cụ y tế, phụ kiện cơ khí chịu mài mòn, Z12C13 là giải pháp hợp lý và hiệu quả.
CÔNG TY TNHH MTV VẬT LIỆU TITAN
Chuyên cung cấp inox – thép không gỉ – thép hợp kim – thép công cụ, nhận cắt lẻ – gia công – giao hàng toàn quốc.
📍 Địa chỉ: 133/14/5 Bình Thành, P. Bình Hưng Hòa B, Q. Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh
📞 Hotline: 0909 246 316
🌐 Website: www.vatlieucokhi.net
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Họ và Tên | Nguyễn Đức Bốn |
Số điện thoại - Zalo | 0909.246.316 |
vatlieucokhi.net@gmail.com | |
Website: | vatlieucokhi.net |