Thép Inox Martensitic Z12CF13
Thép Inox Martensitic Z12CF13 là gì?
Thép Inox Martensitic Z12CF13 là một loại thép không gỉ martensitic hợp kim tiêu chuẩn của Pháp theo NF A35-572, được thiết kế để kết hợp giữa độ cứng cao sau nhiệt luyện và khả năng chống ăn mòn ổn định nhờ hàm lượng crom đáng kể (~13%) và carbon trung bình (~0.12%). Đây là mác thép thường được so sánh với AISI 420 hoặc X20Cr13, nhưng có kiểm soát thành phần kỹ hơn, dùng cho dao kéo, dụng cụ cắt và chi tiết cơ khí yêu cầu bề mặt sáng bóng, sắc bén và bền gỉ.
Tên gọi Z12CF13 được giải thích như sau:
- Z = Inox (thép không gỉ)
- 12 = ~0.12% carbon
- C = carbon
- F = Crom (chromium)
- 13 = ~13% crom
Nhờ sự kết hợp khéo léo carbon và crom, Z12CF13 duy trì tổ chức martensite bền chắc, đạt độ cứng trên 50 HRC, đồng thời kháng ăn mòn cao hơn thép cacbon thông thường.
Thành phần hóa học của Thép Inox Martensitic Z12CF13
Thành phần | Hàm lượng (%) |
---|---|
Carbon (C) | 0.10 – 0.16 |
Chromium (Cr) | 12.0 – 14.0 |
Manganese (Mn) | ≤ 1.00 |
Silicon (Si) | ≤ 1.00 |
Phosphorus (P) | ≤ 0.040 |
Sulfur (S) | ≤ 0.030 |
Carbon ở mức trung bình (~0.12%) giúp duy trì độ cứng cao và chống mài mòn, crom ~13% đảm bảo khả năng chống rỉ ổn định.
Tính chất cơ lý của Thép Inox Martensitic Z12CF13
- Độ cứng sau tôi và ram: ~48 – 54 HRC
- Độ bền kéo: ~750 – 900 MPa
- Độ giãn dài: ~12 – 15%
- Tỷ trọng: ~7.70 g/cm³
- Tính từ: Có – hút nam châm mạnh
- Khả năng gia công: Tốt khi chưa tôi, khó hơn khi đã tôi
- Khả năng đánh bóng: Rất tốt, sáng gương
- Khả năng hàn: Kém – dễ nứt vùng ảnh hưởng nhiệt
Đặc trưng nổi bật là khả năng giữ lưỡi cắt sắc bén lâu dài, đồng thời kháng rỉ tốt hơn thép cacbon.
Ưu điểm của Thép Inox Martensitic Z12CF13
✅ Độ cứng cao (~54 HRC), duy trì độ sắc lâu dài
✅ Khả năng chống ăn mòn khá tốt trong môi trường ẩm và thông thường
✅ Dễ đánh bóng bề mặt sáng bóng thẩm mỹ cao
✅ Gia công dễ ở trạng thái ủ
✅ Chi phí thấp hơn inox austenitic (304, 316)
Nhược điểm của Thép Inox Martensitic Z12CF13
❌ Không phù hợp môi trường clorua cao (nước biển, axit mạnh)
❌ Tính hàn kém, cần gia nhiệt trước và ram sau hàn
❌ Độ dai thấp hơn inox austenitic và ferritic
❌ Dễ giòn nếu không ram đúng cách
Ứng dụng của Thép Inox Martensitic Z12CF13
Nhờ tính chất cân đối giữa độ cứng – chống mài mòn – độ bóng, Z12CF13 được ứng dụng rộng rãi trong:
- Dao kéo cao cấp: Dao bếp, dao cạo, kéo cắt
- Dụng cụ y tế thông thường: Dao mổ, dụng cụ phẫu thuật
- Lưỡi dao kỹ thuật: Lưỡi cắt giấy, dao công nghiệp
- Trục, bạc lót, chi tiết chịu mài mòn trung bình
- Phụ kiện nội thất sáng bóng: Tay nắm, bản lề
- Khuôn dập nguội nhẹ
Quy trình nhiệt luyện tiêu chuẩn
Để đạt độ cứng tối ưu và ổn định tổ chức martensitic, Z12CF13 thường trải qua quy trình:
- Ủ mềm (Annealing):
- Nhiệt độ: ~750–800 °C
- Làm nguội chậm trong lò
- Tôi (Quenching):
- Nhiệt độ: ~980–1050 °C
- Làm nguội nhanh bằng dầu hoặc không khí áp suất cao
- Ram (Tempering):
- Nhiệt độ: ~200–350 °C
- Làm nguội không khí để giảm giòn và ổn định cơ tính
Sau quy trình này, thép đạt độ cứng ~50–54 HRC, lý tưởng cho dụng cụ cắt.
So sánh Z12CF13 với các inox martensitic khác
Tính chất | X20Cr13 (AISI 420) | Z12CF13 | Z6C13 |
---|---|---|---|
Hàm lượng Carbon | ~0.20% | ~0.12% | ~0.40% |
Hàm lượng Crom | ~13% | ~13% | ~13% |
Độ cứng tối đa | ~54 HRC | ~54 HRC | ~58 HRC |
Khả năng chống gỉ | Trung bình | Trung bình | Trung bình |
Khả năng gia công | Trung bình | Tốt khi ủ | Trung bình |
Tính hàn | Rất kém | Kém | Rất kém |
Z12CF13 cân bằng hơn Z6C13 về độ giòn và gia công, vẫn giữ độ cứng lý tưởng.
Kết luận
Thép Inox Martensitic Z12CF13 là lựa chọn tuyệt vời khi bạn cần:
✅ Độ cứng cao (~54 HRC), duy trì lưỡi sắc lâu
✅ Chống ăn mòn ổn định trong điều kiện thông thường
✅ Bề mặt dễ đánh bóng đẹp mắt
✅ Chi phí hợp lý hơn inox austenitic
Nếu bạn cần sản xuất dao kéo, lưỡi dao, dụng cụ y tế, chi tiết cơ khí sáng bóng bền bỉ, Z12CF13 là giải pháp phù hợp.
CÔNG TY TNHH MTV VẬT LIỆU TITAN
Chuyên cung cấp inox – thép không gỉ – thép hợp kim – thép công cụ, nhận cắt lẻ – gia công – giao hàng toàn quốc.
📍 Địa chỉ: 133/14/5 Bình Thành, P. Bình Hưng Hòa B, Q. Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh
📞 Hotline: 0909 246 316
🌐 Website: www.vatlieucokhi.net
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Họ và Tên | Nguyễn Đức Bốn |
Số điện thoại - Zalo | 0909.246.316 |
vatlieucokhi.net@gmail.com | |
Website: | vatlieucokhi.net |