Vật liệu 08X18H12B
Vật liệu 08X18H12B là gì?
Vật liệu 08X18H12B là một loại thép không gỉ austenitic cao cấp của Nga, thuộc nhóm thép Cr-Ni (Crôm – Niken) với bổ sung thêm Bo (Boron) để cải thiện khả năng chống ăn mòn và ổn định cấu trúc hạt trong điều kiện nhiệt độ cao. Thép 08X18H12B tương đương gần với mác inox AISI 304B hoặc thép 1.4301 có bổ sung Bo theo tiêu chuẩn châu Âu.
Sự có mặt của nguyên tố Bo (Boron) trong thành phần hóa học giúp giảm nguy cơ hình thành pha sigma, tăng độ bền nhiệt và cải thiện đáng kể khả năng chống ăn mòn liên kết hạt – điều mà nhiều loại inox thông thường không có được. Vật liệu này thường được sử dụng trong các hệ thống thiết bị chịu nhiệt, môi trường oxy hóa mạnh, hoặc trong ngành năng lượng hạt nhân, hóa chất và chế tạo máy.
Thành phần hóa học của vật liệu 08X18H12B
Vật liệu 08X18H12B có thành phần hóa học tiêu chuẩn như sau (theo GOST 5632-2014):
| Nguyên tố | Ký hiệu | Hàm lượng (%) |
|---|---|---|
| Cacbon | C | ≤ 0.08 |
| Crom | Cr | 17.0 – 19.0 |
| Niken | Ni | 10.0 – 13.0 |
| Silic | Si | ≤ 0.8 |
| Mangan | Mn | ≤ 2.0 |
| Lưu huỳnh | S | ≤ 0.02 |
| Photpho | P | ≤ 0.035 |
| Bo (Boron) | B | 0.001 – 0.005 |
| Sắt (Fe) | Fe | Còn lại |
Nguyên tố Bo với hàm lượng nhỏ giúp ổn định biên giới hạt và giảm sự kết tủa của cacbit crom, từ đó duy trì khả năng chống ăn mòn cao sau quá trình hàn hoặc nhiệt luyện.
Tính chất cơ lý của vật liệu 08X18H12B
Vật liệu 08X18H12B có đặc tính cơ lý nổi bật của dòng thép không gỉ austenitic, kết hợp thêm độ bền cao và khả năng chịu nhiệt tuyệt vời:
- Giới hạn chảy (σ₀.₂): ≥ 210 MPa
- Độ bền kéo (σᵤ): 520 – 750 MPa
- Độ giãn dài tương đối: ≥ 40%
- Độ cứng Brinell (HB): ≤ 187 HB
- Mô đun đàn hồi: ~200 GPa
- Khả năng chịu nhiệt: lên đến 900°C trong môi trường oxy hóa
- Tính hàn: rất tốt, có thể hàn bằng các phương pháp TIG, MIG, hồ quang tay hoặc laser mà không cần gia nhiệt trước
Với cấu trúc austenitic ổn định, thép 08X18H12B có độ dẻo cao, không bị từ tính và giữ được tính ổn định cơ học khi làm việc lâu dài ở môi trường khắc nghiệt.
Ưu điểm của vật liệu 08X18H12B
- Chống ăn mòn vượt trội: nhờ hàm lượng Crom và Niken cao, vật liệu 08X18H12B có khả năng chống lại sự oxy hóa trong không khí, hơi nước và nhiều môi trường axit yếu.
- Ổn định ở nhiệt độ cao: Bo giúp tăng khả năng chịu nhiệt và hạn chế sự suy giảm cơ tính ở vùng hàn.
- Dễ gia công: dễ cắt, tiện, phay, dập và hàn mà không bị nứt.
- Không nhiễm từ: đặc trưng của thép austenitic, phù hợp trong các thiết bị yêu cầu tính phi từ.
- Độ bền và độ dẻo cao: đảm bảo tuổi thọ lâu dài cho các chi tiết cơ khí, ống dẫn, bình áp lực.
- Giữ độ bóng bề mặt tốt: giúp tăng tính thẩm mỹ cho các ứng dụng yêu cầu độ sáng cao như thiết bị y tế và trang trí.
Nhược điểm của vật liệu 08X18H12B
- Giá thành cao hơn so với các loại thép không gỉ thông thường do có thêm nguyên tố Bo và yêu cầu quy trình luyện đặc biệt.
- Không chịu được axit mạnh: như HCl, H₂SO₄ đậm đặc ở nhiệt độ cao.
- Khả năng gia công nguội kém hơn một chút so với inox 304 do ảnh hưởng của Bo đến tính dẻo.
Ứng dụng của vật liệu 08X18H12B
Nhờ đặc tính cơ học và hóa học vượt trội, vật liệu 08X18H12B được sử dụng trong nhiều lĩnh vực công nghiệp hiện đại:
- Ngành năng lượng và hóa chất: chế tạo thiết bị trao đổi nhiệt, đường ống dẫn khí, van và bình phản ứng chịu ăn mòn.
- Ngành công nghiệp thực phẩm: dùng để sản xuất bồn chứa, ống dẫn, khuôn ép và các chi tiết tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm.
- Ngành hàng hải: ứng dụng trong vỏ tàu, trục chân vịt, hệ thống xả khí và các bộ phận dưới nước.
- Ngành năng lượng hạt nhân: vật liệu này có khả năng chống bức xạ và chịu nhiệt tốt, phù hợp cho các lò phản ứng và thiết bị hạt nhân.
- Ngành y tế: chế tạo dụng cụ phẫu thuật, thiết bị vô trùng, bồn chứa hóa chất y tế.
- Công nghiệp chế tạo máy: làm trục, bánh răng, vòng bi, bulong chịu tải cao trong môi trường ăn mòn.
Quy trình nhiệt luyện vật liệu 08X18H12B
Quá trình nhiệt luyện giúp cải thiện cơ tính và ổn định cấu trúc hạt của thép 08X18H12B:
- Ủ (Annealing):
- Nhiệt độ: 1050 – 1100°C
- Làm nguội nhanh bằng nước hoặc không khí để tránh kết tủa cacbit.
- Làm cứng (Hardening):
- Không áp dụng phổ biến vì đây là thép austenitic, không có khả năng hóa bền bằng tôi.
- Có thể hóa bền nguội bằng cán hoặc dập nguội.
- Hóa bền lạnh (Work hardening):
- Dùng trong các chi tiết cần độ cứng bề mặt cao hơn mà vẫn giữ được độ dẻo lõi.
Gia công cơ khí và hàn vật liệu 08X18H12B
- Gia công cắt gọt: nên dùng dao hợp kim hoặc dao phủ TiN, tốc độ cắt thấp, có dung dịch làm mát liên tục.
- Hàn: vật liệu này hàn rất tốt với dây hàn tương đương 08X18H12B hoặc 308L. Sau hàn không cần xử lý nhiệt, chỉ cần tẩy sạch vùng hàn bằng dung dịch HNO₃ + HF loãng.
- Gia công nguội: có thể dập, cán, kéo mà không sợ nứt, nhưng cần lực lớn hơn inox 304 thông thường.
Tiêu chuẩn và tương đương của 08X18H12B
| Tiêu chuẩn | Ký hiệu tương đương |
|---|---|
| GOST (Nga) | 08X18H12B |
| AISI (Mỹ) | 304B |
| EN/DIN | X5CrNi18-10 + B |
| UNS | S30400 (với thành phần Bo) |
Phân tích thị trường tiêu thụ vật liệu 08X18H12B tại Việt Nam
Trong những năm gần đây, nhu cầu về vật liệu chịu ăn mòn và nhiệt độ cao ngày càng tăng, đặc biệt trong các ngành hóa chất, dầu khí, thực phẩm và năng lượng. Thép 08X18H12B được các nhà máy trong nước nhập khẩu từ Nga, Trung Quốc và châu Âu, với giá thành dao động tùy kích thước và dạng (thanh, tấm, ống).
Các doanh nghiệp cơ khí cao cấp ở Việt Nam ưa chuộng loại thép này nhờ độ bền cao, tính ổn định và khả năng hàn vượt trội. Dù chi phí đầu tư ban đầu cao hơn inox 304, nhưng tuổi thọ dài và chi phí bảo trì thấp khiến 08X18H12B trở thành lựa chọn kinh tế lâu dài.
Kết luận
Vật liệu 08X18H12B là thép không gỉ austenitic cao cấp có hàm lượng Crom – Niken lớn và bổ sung Bo, mang lại sự kết hợp hoàn hảo giữa độ bền, khả năng chống ăn mòn và ổn định nhiệt. Đây là vật liệu lý tưởng cho các ứng dụng công nghiệp đòi hỏi hiệu suất cao trong môi trường khắc nghiệt.
Nếu bạn đang tìm kiếm vật liệu thép không gỉ chất lượng cao, có chứng chỉ CO-CQ rõ ràng và cắt lẻ theo yêu cầu, Công ty TNHH MTV Vật Liệu Titan là địa chỉ đáng tin cậy hàng đầu tại Việt Nam.
CÔNG TY TNHH MTV VẬT LIỆU TITAN
Chuyên cung cấp thép hợp kim chế tạo: 2322, 34CrNiMo6, 42CrMo4, 40Cr, SKD11, P20…
Cắt lẻ theo yêu cầu, hỗ trợ gia công CNC và có đầy đủ chứng chỉ CO-CQ.
Địa chỉ: 133/14/5 Bình Thành, P. Bình Hưng Hòa B, Q. Bình Tân, TP.HCM
Hotline: 0909 246 316
Website: www.vatlieucokhi.net
THÔNG TIN LIÊN HỆ
| Họ và Tên | Nguyễn Đức Bốn |
| Số điện thoại - Zalo | 0909.246.316 |
| vatlieucokhi.net@gmail.com | |
| Website: | vatlieucokhi.net |

