Vật liệu 1.4122
Vật liệu 1.4122 là gì?
Vật liệu 1.4122 là một loại thép không gỉ martensitic cải tiến, thuộc nhóm thép Cr-Mo-V có hàm lượng carbon trung bình, được thiết kế để đạt độ cứng cao, khả năng chống mài mòn tốt và tính chống ăn mòn khá ổn định. Trong tiêu chuẩn DIN/EN, vật liệu này thường được gọi là X39CrMo17-1, tương đương với một số mác thép quốc tế khác trong hệ tiêu chuẩn AISI hoặc JIS.
Nhờ sự cân bằng tốt giữa cơ tính và khả năng chống ăn mòn, thép 1.4122 được ứng dụng nhiều trong ngành chế tạo dao kéo cao cấp, thiết bị công nghiệp, y tế và các chi tiết máy cần độ bền cao.
Thành phần hóa học của vật liệu 1.4122
Thành phần hợp kim điển hình của thép 1.4122 bao gồm:
- Carbon (C): 0.36 – 0.45% → Giúp thép đạt độ cứng cao sau nhiệt luyện.
- Chromium (Cr): 16.0 – 17.0% → Hình thành lớp màng thụ động, tăng cường chống oxy hóa và ăn mòn.
- Molybdenum (Mo): 0.80 – 1.20% → Nâng cao khả năng chống ăn mòn điểm (pitting corrosion) trong môi trường chứa ion Cl⁻.
- Vanadium (V): 0.05 – 0.20% → Cải thiện khả năng giữ cạnh, chống mài mòn và tăng độ mịn hạt.
- Mangan (Mn): ≤ 1.0% → Hỗ trợ độ dẻo và khả năng gia công.
- Silic (Si): ≤ 1.0% → Tăng độ bền và độ cứng.
- Phốt pho (P): ≤ 0.04% và Lưu huỳnh (S): ≤ 0.03% → Kiểm soát tạp chất để đảm bảo chất lượng thép.
Nhờ có sự kết hợp tối ưu của Cr, Mo và V, thép 1.4122 sở hữu độ bền cao, chống gỉ tốt hơn so với các thép martensitic thông thường.
Tính chất cơ lý của vật liệu 1.4122
1. Tính chất cơ học
- Độ cứng (sau nhiệt luyện): 54 – 58 HRC.
- Độ bền kéo (Tensile strength): 800 – 1000 MPa.
- Độ dẻo (Elongation): khoảng 10 – 15%.
- Độ bền va đập: Tốt, không quá giòn như thép carbon cao.
2. Tính chất vật lý
- Tỷ trọng: ~ 7.7 g/cm³.
- Độ dẫn nhiệt: ~ 20 W/m·K.
- Điện trở suất: ~ 0.6 µΩ·m.
- Nhiệt độ nóng chảy: 1450 – 1500°C.
3. Tính chất chống ăn mòn
- Chống gỉ tốt trong môi trường ẩm, nước sạch, dung dịch muối loãng.
- Chống ăn mòn điểm và kẽ nứt ứng suất nhờ sự bổ sung Mo.
- Không thích hợp cho môi trường axit mạnh hoặc nước biển lâu dài.
Ưu điểm của vật liệu 1.4122
- Độ cứng và độ bền cao: Thích hợp cho các chi tiết yêu cầu chống mài mòn.
- Chống ăn mòn tốt hơn thép martensitic thông thường: Nhờ hàm lượng Cr và Mo cao.
- Khả năng giữ cạnh tốt: Rất phù hợp cho dao kéo và dụng cụ cắt.
- Độ dai khá tốt: Hạn chế tình trạng nứt vỡ trong quá trình sử dụng.
- Ứng dụng rộng rãi: Từ dao bếp, dao công nghiệp đến thiết bị y tế và kỹ thuật.
Nhược điểm của vật liệu 1.4122
- Khả năng chống ăn mòn kém hơn thép Austenitic (như 304, 316).
- Độ cứng chưa đạt mức siêu cao như các thép chuyên dụng cao cấp (ZDP-189, S90V).
- Cần bảo dưỡng thường xuyên trong môi trường ẩm hoặc tiếp xúc với muối để tránh han gỉ.
- Gia công khó hơn so với thép carbon thấp, yêu cầu kỹ thuật mài và nhiệt luyện chuẩn xác.
Ứng dụng của vật liệu 1.4122
Nhờ sự cân bằng giữa độ cứng, độ bền và khả năng chống ăn mòn, thép 1.4122 được ứng dụng rộng rãi:
- Ngành dao kéo:
- Dao bếp cao cấp (dao Đức, dao Nhật).
- Dao săn, dao cắm trại, dao bỏ túi.
- Dao phẫu thuật và dao kỹ thuật.
- Ngành y tế:
- Dao mổ, kéo y tế, kìm phẫu thuật.
- Dụng cụ nha khoa.
- Ngành công nghiệp:
- Kéo cắt công nghiệp, dụng cụ gia công.
- Chi tiết máy trong môi trường ẩm và tải trọng cao.
- Gia dụng và thể thao:
- Dao kéo gia đình.
- Dụng cụ ngoài trời, dụng cụ cắm trại.
Quy trình nhiệt luyện vật liệu 1.4122
Quy trình nhiệt luyện giúp thép 1.4122 đạt được các đặc tính cơ học tối ưu:
- Ủ (Annealing):
- Nhiệt độ: 750 – 800°C.
- Làm nguội chậm trong lò.
- Mục đích: Tăng khả năng gia công cơ khí.
- Tôi (Quenching):
- Nhiệt độ nung: 1050 – 1100°C.
- Làm nguội: Dầu hoặc không khí nén.
- Kết quả: Độ cứng đạt tối đa.
- Ram (Tempering):
- Nhiệt độ: 150 – 250°C.
- Thời gian: 1 – 2 giờ.
- Kết quả: Giảm ứng suất, tăng độ dai, ổn định tổ chức martensite.
Kết luận
Vật liệu 1.4122 (X39CrMo17-1) là một loại thép không gỉ martensitic cao cấp, nổi bật với khả năng cân bằng tốt giữa độ cứng, độ bền và khả năng chống ăn mòn. Đây là lý do vì sao thép này thường được chọn trong sản xuất dao bếp cao cấp của Đức, dao phẫu thuật, kéo công nghiệp và nhiều ứng dụng đòi hỏi tính năng kỹ thuật vượt trội.
Mặc dù khả năng chống gỉ không thể so sánh với các loại thép Austenitic như 304 hay 316, nhưng nhờ ưu điểm về độ cứng, độ bền và khả năng giữ cạnh, thép 1.4122 vẫn là lựa chọn hàng đầu trong các lĩnh vực yêu cầu dụng cụ cắt và các chi tiết có độ mài mòn cao.
CÔNG TY TNHH MTV VẬT LIỆU TITAN
Chuyên cung cấp thép hợp kim chế tạo: 2322, 34CrNiMo6, 42CrMo4, 40Cr, SKD11, P20…
Cắt lẻ theo yêu cầu, hỗ trợ gia công CNC và có đầy đủ chứng chỉ CO-CQ.
Địa chỉ: 133/14/5 Bình Thành, P. Bình Hưng Hòa B, Q. Bình Tân, TP.HCM
Hotline: 0909 246 316
Website: www.vatlieucokhi.net
THÔNG TIN LIÊN HỆ
| Họ và Tên | Nguyễn Đức Bốn |
| Số điện thoại - Zalo | 0909.246.316 |
| vatlieucokhi.net@gmail.com | |
| Website: | vatlieucokhi.net |

